De dikke van Dale is het meest bekende woordenboek in Nederland en wordt gebruikt als referentiepunt voor mensen die twijfelen over de betekenis of spelling van een woord. De dikke van Dale is een woordenboek dat alle woorden van de Nederlandse taal bevat. Tegenwoordig wordt het woordenboek in de volksmond zowel als in de winkel de dikke van Dale genoemd en is het een van de meest belangrijke boeken in het hele land. Het woordenboek wordt eens in de zoveel tijd vernieuwd om mee te gaan met het ontwikkelen van onze taal.
Hoe is de Dikke van Dale begonnen?
Johan Hendrik van Dale was een hoofdonderwijzer in Sluis en stadsarchivaris die bekend stond als een van de grootste kenners van de Nederlandse taal. In 1867 ontving van Dale het verzoek van de Nederlandse uitgever D.A. Thieme om het Nieuw Woordenboek der Nederlandsche taal te bewerken. Dit was het standaardwoordenboek gebruikt door de overheid voor de Nederlandse taal. De uitdaging was om de taal helder maar exact te beschrijven zonder spelfouten te maken in het boek. In 1872 was van Dale overleden, maar zijn assistent Jan Manhave voltooide de druk.
Nadat het woordenboek geschreven door van Dale op de markt kwam werd het al snel de standaard voor het gebruiken van de Nederlandse taal voor de gehele bevolking, van zowel het publiek tot de schrijvens en journalisten. Er komt zelfs een hele uitgeverij, de Van Dale lexicografie B.V. die nu al jaren de standaard zet voor allerlei verschillende woordenboeken die op de markt worden aangeboden. Het meest belangrijk is natuurlijk de Dikke van Dale, het succeswerk van Johan Hendrik van Dale dat uitgegroeid is tot een uitgeverij en een geheel bedrijf met de standaard van woordenboeken die de Nederlandse taal omschrijven.
Tegenwoordig is van Dale een bedrijf dat bestaat uit een grote groep aan woordenboekmakers die niet alleen de Nederlandse taal maar ook andere talen in de wereld volgen en de ontwikkelingen hiervan vastleggen. Van Dale Uitgevers werkt samen met vooraanstaande Europese uitgevers van bekende woordenboeken. Het streven is om de kwaliteit te leveren waar Johan Hendrik van Dale ooit aan begon toen hij het woordeboek ging schrijven. Daarnaast blijft de taal ontwikkelen en moeten nieuwe woorden natuurlijk ook een definitie en hun plekje in het woordenboek kunnen krijgen. Het vernieuwen en behouden van de taal en dit ondersteunen met de beste woordenboeken is dus de taak van het bedrijf Van Dale!
De verschillende woordenboeken
Tijdens bepaalde tentamens en examens op school mag je een woordenboek bij je houden. In dit woordenboek kan jij het antwoord vinden op belangrijke vragen van je toets en misschien hierdoor wel een voldoende halen. Speciaal voor scholieren zijn er daarom ook een hoop woordenboeken in de talen die hier veel geleerd worden. Denk bijvoorbeeld aan Engels, Frans, Duits en natuurlijk Nederlands. Vaak zijn deze woordenboeken beiden richtingen op zodat je in het woordenboek overal de juiste vertaling voor vinden kan. Tegenwoordig maken scholen ook gebruik van het online woordenboek van Van Dale waar ze gemakkelijk de betekenis van een woord of de uitspraak kunnen vinden.
De Dikke van Dale is het meest bekende woordenboek van deze uitgever. De naam is gegeven aan het boek door het grote formaat. Dit woordenboek is zo groot omdat deze dus alle woorden, betekenissen en uitspraken in de Nederlandse taal in een boek zet. Deze boeken worden vaak uitgegeven in meerdere delen, omdat alle woorden niet simpel in een boek passen. Daarom vind je vaak bijvoorbeeld een setje van vier woordenboeken die allemaal hun eigen letters van het alfabet bedekken.
De eerste uitgave van de Dikke van Dale was voltooid in 1874 en werd ook in dit jaar gepubliceerd. De Nederlandse taal is natuurlijk erg ontwikkeld sinds deze uitgave. Door de jaren heen zijn er ook steeds nieuwe edities uitgebracht door Van Dale. 22 maart 2022 was de nieuwste editie, de zestiende editie, van de dikke van Dale op de markt gebracht. Deze jubileum editie bevat allerlei nieuwe woorden, uitspraken en uitdrukkingen van de afgelopen jaren. Daarnaast zijn er ook nog 150 verhalen over taal in het woordenboek te vinden waar de geschiedenis van 150 jaar Nederlands wordt uitgelegd.
De ontwikkeling van de Nederlandse taal met van Dale
Voordat de Dikke van Dale was uitgebracht op de Nederlandse markt bestond de taal Nederlands natuurlijk al. Deze was echter heel erg anders van hoe we hem nu nog kennen. Het begon bij Oudnederfrankisch naar Middelnederlands tot het Nederlands dat wij hedendaags spreken. Er zijn een hoop verschillende zaken die komen kijken bij het veranderen van de talen en het moderniseren en verbeteren van communicatie met andere landen heeft hier een groot invloed op. Ook nieuwe termen die in het buitenland worden gemaakt worden opgenomen in onze taal met dezelfde spelling, zoals bijvoorbeeld computer of hacker.
De dikke van Dale is daarom ook een stuk van de Nederlandse geschiedenis. Bezit je over alle edities van dit woordenboek dan kan je de verandering van de Nederlandse taal volgen via de woordenboeken en zo meer leren over hoe de taal veranderd en wat er in de toekomst misschien gaat gebeuren met het Nederlands. Een groot deel van de professoren vinden het jammer dat de taal veranderd, maar het speelt een belangrijke rol in het bestaan blijven van de taal. Het zorgt er namelijk voor dat wij Nederlanders met zijn allen nog in onze eigen taal met elkaar kunnen praten.
Wanneer de nieuwste editie van de Dikke van Dale uitkomt is nog niet bekend, maar het is altijd mogelijk om een van de eerdere versies te kopen. Met deze set woordenboeken heb je de standaard van de Nederlandse taal en alle betekenissen bij je. Daarnaast is het natuurlijk ook een erg leuk stukje geschiedenis. Weet je een keer niet wat een woord betekent of ben je de spelling kwijt? Als je het opzoekt in de Dikke van Dale weet je zeker dat je de juiste spelling hebt en altijd correct Nederlands schrijft of typt!
