Als journalist wil je altijd het onderste uit de kan halen en weten wat de overheid om welke redenen besloten heeft. Om deze reden kun je als journalist gebruikmaken van de Woo. De nieuwe wet is op 1 mei 2022 in werking gegaan en is de afkorting van ‘Wet Open Overheid’. Deze wet vervangt een wet die bij veel journalisten wel bekend is: de ‘Wet Openbaarheid Bestuur’ (wob). De wet is meteen komen te vervallen en er is ook geen overgang. Je kunt de Woo gebruiken als je informatie wilt hebben die nog niet openbaar is. Bijvoorbeeld hoe bepaalde besluiten zijn genomen.
Journalistiek en de Woo
Het beginsel van de Woo is gelijk aan de Wob: als journalist kun je een verzoek om informatie indienen als de overheid dat uit eigen beweging (nog) niet gedaan heeft. Met de wet wil de overheid dat overheidsinformatie gemakkelijker te vinden en uit te wisselen is. Als journalist heb je immers de taak om de overheid te controleren. Je bent de waakhond van de maatschappij. Om deze reden kun je bij twijfel over bepaalde beslissingen de Woo gebruiken om de onderste steen boven te krijgen.
Meer overheden dan de Wob
Je kunt een Woo-verzoek indienen als je informatie wilt hebben die nog niet openbaar is, zo schrijft de NVJ. Denk dan aan documenten over het handelen van de overheid als bestuur. Je kunt gemakkelijk een verzoek in te dienen. Het enige wat je hoeft te doen, is het formulier daarvoor in te vullen en aan te geven naar welke stukken je op zoek bent. Waarom je die stukken wilt inzien, hoef je niet te motiveren. Je kunt onder meer de stukken van de overheid, de Eerste en Tweede Kamer, Raad van State en ook de gemeentes en provincies opvragen. Het kan gebeuren dat je bepaalde informatie niet krijgt of dat informatie wordt weggelakt omdat het om staatsgeheimen gaat of als de Kroon in gevaar komt.
De Woo in de praktijk
Eén van de overheden die onder de Woo valt, is de Kansspelautoriteit. Deze autoriteit gaat over de legalisering van de gokindustrie in Nederland. Met deze informatie kun je de top 10 betrouwbare online casino’s opstellen op basis van echte feiten. In de praktijk is het al gebeurd dat een journalist netwerktekeningen van legale online gokbedrijven op heeft gevraagd. Een journalist deed een zogenaamd Wob-verzoek, dat per 1 mei 2022 automatisch werd omgezet in een Woo-verzoek. De informatie die daarbij vrijkwam, kon hij gebruiken in zijn onderzoek naar legale online kansspelen in Nederland. De Kansspelautoriteit valt onder het Ministerie van Justitie en Veiligheid en dit Ministerie dient daarom mee te werken aan de verzoeken.
De journalist van Argos kreeg dus toegang tot de netwerktekeningen van de vergunninghouders en hun UBO’s, maar wel onder voorwaarden. Zo mocht de journalist de informatie niet zomaar verder verspreiden. Het is een unieke situatie dat de Kansspelautoriteit een verzoek om inzage kreeg, daarom werden er onderling afspraken gemaakt.
