Nepnieuws is nieuws wat via diverse kanalen in de wereld wordt geholpen. Het is nieuws wat niet waar is, of nieuws wat zo verdraaid is dat het amper de waarheid bevat. Het kan bedoeld zijn om winst te maken of om de publieke opinie te verwarren. Het doel kan van alles zijn. In het Engels wordt het ook wel fakenews genoemd. Je bent die term vast wel eens tegengekomen ergens.
Ook wordt een nepnieuws bericht wel eens een hoax genoemd.
De definitie van nepnieuws wordt gedefinieerd als een volledig verzonnen verhaal wat in de wereld wordt geholpen als een nieuwsitem. Je ziet het steeds vaker gebeuren. Helemaal sinds wij social media kennen.
Hoe kan nepnieuws zich zo makkelijk verspreiden tegenwoordig?
Wie bepalen er nu wat wij op social media te zien krijgen, eigenlijk? Waarom laat men het toe dat er nepnieuws verspreidt kan worden via de social mediakanalen? Waarom zetten mensen eigenlijk nepnieuws neer op internet want wat hebben ze eraan? Hoe kan je nepnieuws herkennen? Allemaal vragen die door je hoofd kunnen spelen als je de term nepnieuws hoort.
Wist je dat niet iedereen hetzelfde te zien krijgt online? Er wordt via de sociale media maar ook via diverse websites bijgehouden wat jij eerder in de browser hebt aangeklikt en welke pagina’s je dus hebt bezocht. Men doet dit door het algoritme vast te leggen. Zo weten zij dus wat jij interessant of leuk vindt. Op die manier krijg jij dus steeds meer berichten te zien waarvan zij denken dat jij het wel leuk zal vinden om die te lezen. In het Engels wordt dit een filter bubble genoemd.
Spannende koppen trekken mensen aan om het bericht te lezen
Het is zo, dat vaak boven de berichten die dus helemaal niet waar zijn, spannende koppen staan. Je wordt nieuwsgierig en klikt er dan op. Het is zo geregeld dat de algoritmes op social media dit onthouden en dat de berichten alleen maar populairder worden. Helaas controleren de algoritmes niet de berichten eerst op waarheid. Je zal dit dus zelf moeten herkennen.
Je begrijpt dat een mening over iets anders is dan dat het onderwerp een feit is. Meningen verschillen nu eenmaal. Iedereen die echt erin geloofd dat zijn mening de waarheid is, verspreidt vaak nepnieuws. Feiten zijn de waarheid en soms is een mening ook direct een feit, dat kan heel goed.
Het kan zo zijn dat een feit in een andere context verteld wordt. Het is dan geen opzet, maar een verkeerde interpretatie van degene die de mening verkondigd. We kennen in Nederland vrijheid van meningsuiting zolang deze maar niet in strijd is met de wet. Op deze manier kan je dus nepnieuws tegenkomen online, nieuws wat dus niet waar is.
Wat is nepnieuws?
Er kunnen allerlei redenen zijn om de verkeerde informatie of nepnieuws te delen op het internet. Degene die dit doet kan verschillende redenen hebben zoals:
- Onrust stoken. Degene die het op het internet plaatst kan dit met boze opzet doen. Hij of zij wil misschien haat zaaien of mensen tegen elkaar opzetten. Zelfs regeringen wereldwijd maken zich hier vaak schuldig aan.
- Geld verdienen met nepnieuws. Degene die het nieuws online zet kan jou op deze manier naar een website willen lokken. Er zijn veel websitemakers die verdienen met de aantallen bezoekers die zij op een pagina generen. Nepnieuws verspreiden kan dus heel veel geld opbrengen als je het goed doet.
- Grappig willen zijn. Iedereen wil wel eens een grapje maken en dus kan je dit ook online willen doen, maar het is anders als je met dat grapje mensen of bedrijven schaadt. Lijkt het nepnieuws direct op een grap, dan kan je ervan uitgaan dat iemand die satirisch bedoeld heeft.
- Coronagrappen. Het is een feit, sinds de pandemie is er ontzettend veel nieuws te vinden over Corona. Je treft de echte nieuwsfeiten aan op internet maar ook nepnieuws. Het is vaak lastig om de fake feiten van de echte te onderscheiden omdat we nog maar zo kort te maken hebben met dit vervelende virus.
Twee voorbeelden van nepnieuws
Als eerste voorbeeld: we hadden kortgeleden te maken met de Amerikaanse verkiezingen. Er waren al geruchten voor de verkiezingen, dat deze niet eerlijk gehouden zouden worden. Toen de uitslag van de verkiezing kwam werd er druk gespeculeerd dat er fraude is gepleegd tijdens de stemmingen in de verschillende staten.
Als tweede voorbeeld: er zijn diverse artiesten voor dood verklaard terwijl dit niet zo was. Hoe pijnlijk is dat? Ook wordt er nog steeds beweerd dat Elvis Presley leeft en hij een afgezonderd leven leidt. Je kan je vast nog heugen dat er werd geschreven over de dood van Prince. Er werd door boze tongen beweerd dat hij zou zijn vermoord terwijl onderzoek heeft uitgewezen dat dit niet zo is.
Er wordt zoveel verzonnen aan berichten op internet dat het soms gewoon beangstigend is dat je er niet meer vanuit kan gaan dat je gewoon alles kunt geloven. Dit is wel heel vervelende kant van de vrijheid die wij hebben op internet. Vroeger las je in de krant het nieuws en ging je ervan uit dat het de waarheid was. Voor de mensen die de krant lezen is dit natuurlijk nog zo. Alles wordt eerst va tevoren uitvoerig onderzocht, alvorens het in de pers wordt verteld, daar mogen we tenminste van uit gaan. Op het internet gaat dit toch anders en dat is wel erg jammer.
